Niezawodność i jakość osprzętu silnika wpływają bezpośrednio na komfort i bezpieczeństwo eksploatacji pojazdu. Dotyczy to w szczególności alternatorów i rozruszników. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną rosną wymagania wobec alternatorów, które podczas pracy silnika spalinowego są podstawowym źródłem energii elektrycznej dla wszystkich odbiorników oraz zapewniają ładowanie akumulatora rozruchowego. Ewoluuje także konstrukcja rozruszników – pojawiają się warianty z rozbudowanym układem mechanicznym o zwiększonej żywotności.
Każdy z tych podzespołów może oczywiście ulec awarii. Wymiana lub naprawa tych elementów nie są szczególnie kłopotliwe (jeśli nie liczyć problemów z dostępem w niektórych modelach samochodów), jednak same części bywają kosztowne. Dlatego, jeśli już trzeba wymienić całą część, warto wybrać zaufanego dostawcę zamienników.
Parametry techniczne
Dobierając zamienniki osprzętu silnika spalinowego (rozruszniki, alternatory), warto zwrócić uwagę na rzetelność producentów części. Stosunkowo łatwo możemy ocenić jakość wykonania elementów mechanicznych, natomiast zgodność parametrów elektrycznych ze specyfikacją to w większości przypadków kwestia zaufania. Pomiaru napięcia pracy alternatora, dopuszczalnych prądów, rezystancji izolacji, prądu pracy rozrusznika itp. może dokonać elektryk, ale dopiero po zamontowaniu części w pojeździe.
Przyczyny uszkodzeń
W przypadku alternatorów wiele uszkodzeń wynika z zaniedbań właściciela pojazdu. Alternatory często mają obudowę ażurową, półotwartą, dlatego brud, woda, płyny eksploatacyjne czy też drobny żwir lub piasek mogą przedostawać się do jej wnętrza. Szybko obracające się części są podatne na uszkodzenia, np. starcie izolacji, zatarcie łożyska, zablokowanie wirnika względem stojanu etc.
Dobrą praktyką jest sprawdzenie stanu alternatora przy okazji każdego przeglądu lub naprawy spowodowanej inną awarią. Przedmuchanie wnętrza sprężonym powietrzem może pomóc uniknąć wielu problemów. Warto również zwrócić uwagę właściciela pojazdu, jeśli brakuje dolnej osłony silnika albo jej stan (np. widoczne wgniecenia, ogniska korozji) sprawia, że nie spełnia ona właściwie swojej roli i dopuszcza do osadzania się brudu na silniku i agregatach.
Niekiedy nawet sprawna osłona nie zapewnia wystarczającej ochrony. Może to być spowodowane stylem jazdy kierowców eksploatujących pojazd oraz stanem dróg, po których te pojazdy się poruszają. Wtedy zawsze warto zasugerować montaż niestandardowej, szczelniejszej osłony oraz usługę okresowego czyszczenia przedziału silnika połączoną z przeglądem odsłoniętych części i wczesną diagnostyką uszkodzeń.
Prawdopodobnie najczęstszą przyczyną uszkodzenia rozrusznika jest błąd kierowcy. Może on polegać na zbyt częstych próbach uruchomienia silnika (aż do rozładowania akumulatora) bez pozostawienia czasu na ochłodzenie uzwojenia rozrusznika. W rezultacie może dojść do przepalenia uzwojenia, uszkodzenia połączeń lutowanych itp. Jeśli podejrzewamy taką przyczynę uszkodzenia rozrusznika, zwracajmy na nią uwagę kierowców. Być może dzięki temu unikną oni podobnych problemów w przyszłości.
Inną przyczyną poważnej awarii rozrusznika może być brak reakcji kierowcy na pierwsze objawy uszkodzenia, np. dopuszczenie do dłuższej pracy silnika z niewysprzęglonym rozrusznikiem. Drobna awaria (np. bendiksa) może się skończyć całkowitym zniszczeniem rozrusznika, a w skrajnym przypadku nawet uszkodzeniem wieńca koła zamachowego. Na możliwość wystąpienia takiej sytuacji i potrzebę szybkiej reakcji (wyłączenia silnika) warto zwracać uwagę także początkującym mechanikom i praktykantom, którzy mogą spotkać się z nią np. podczas przyjmowania auta do warsztatu.
Jakość wykonania i wygoda obsługi
Alternatory są stosunkowo drogie. Na szczęście ich oczekiwany czas życia jest porównywalny z czasem życia samochodu, a zatem można oczekiwać, że w większości aut nigdy nie zajdzie potrzeba wymiany całego alternatora. Znacznie bardziej prawdopodobne jest uszkodzenie którejś z części o mniejszej wartości, jak szczotki, sprężyny dociskające, łożyska itp. Warto mieć to na uwadze, wybierając zamiennik alternatora.
Dobry zamiennik powinien być skonstruowany i wykonany tak, żeby nawet wielokrotny demontaż nie spowodował uszkodzenia obudowy czy elementów mocujących lub utraty szczelności. Jeszcze lepiej, jeśli sposób osadzenia łożysk pozwala na co najmniej jednorazowe ich wyciśnięcie i wymianę. Zastosowanie słabej jakości stopów wyklucza taką naprawę, ponieważ próba manipulacji przy łożyskach może skończyć się pęknięciem albo deformacją odlewu.
Uwagi dotyczące ułatwionego, wielokrotnego demontażu i montażu dotyczą również koła pasowego. Prawdopodobieństwo jego awarii także jest większe od prawdopodobieństwa nieodwracalnego uszkodzenia alternatora.
Kolejnym elementem zasługującym na uwagę są połączenia elektryczne. Jakość materiału i wykonanie złączy nie powinny budzić zastrzeżeń. Muszą one zachować parametry elektryczne (wysoką rezystancję) oraz mechaniczne (odporność na pękanie i odkształcenia) w skrajnych temperaturach oraz po kontakcie z wodą, olejem silnikowym i innymi płynami eksploatacyjnymi. To samo dotyczy zabezpieczenia wiązek przewodów, jeśli są one wyprowadzone na zewnątrz.
Podobne spostrzeżenia dotyczą rozruszników. Stosunkowo prosty układ elektryczny i cykliczny charakter pracy (pod dużym obciążeniem, lecz krótkotrwałej, ze stosunkowo długimi przerwami) sprawiają, że od rozrusznika można oczekiwać długiej, bezawaryjnej pracy. Najbardziej narażona na uszkodzenia jest mechaniczna część rozrusznika, przede wszystkim sprzęgło (tzw. bendiks). Cena tego elementu stanowi niewielką część ceny całego rozrusznika, dlatego dobrze jest, jeśli można go w miarę prosto wymienić. Takich napraw może się przydarzyć kilka w całej historii pojazdu. Konstrukcja rozrusznika powinna więc umożliwić demontaż, oczyszczenie i ponowne złożenie podzespołu bez utraty szczelności obudowy. To ważne, bo umiejscowienie rozrusznika (np. w pobliżu dolnej osłony silnika) często sprawia, że jest on narażony na zabrudzenie i zachlapanie, a nieszczelna obudowa oznacza wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnych uszkodzeń.
Przepływomierze powietrza
Najczęściej spotykane są przepływomierze kalorymetryczne. Zasada ich działania polega na pomiarze natężenia prądu zasilającego grzałkę opływaną przez powietrze, koniecznego do utrzymania jej stałej temperatury. Element ten jest pozbawiony części ruchomych, a jego trwałość zależy przede wszystkim od warunków pracy. Drgania przenoszone z silnika mogą spowodować przedwczesne zmęczenie i zerwanie grzałki, a zanieczyszczenia przepuszczane przez filtr powietrza, osiadając na grzałce, utrudniają jej chłodzenie, co może doprowadzić do przegrzania.
Wybierając zamiennik przepływomierza powietrza, należy zwrócić uwagę na renomę producenta. Mechanik z reguły nie ma możliwości samodzielnego zweryfikowania jakości wykonania i zastosowanych elementów. Trudno jest też ocenić, czy przepływomierz został skalibrowany dokładnie według wskazań producenta konkretnego silnika.
Piotr Kołaczek
Szeroka oferta części elektrycznych marki Starline dostępna jest w sklepie internetowym
LKQ ELIT: www.sklep.elitpolska.pl