Specyfika rynku samochodowego polega m.in. na różnorodności części zamiennych. Mnogość typów i odmian części przeznaczonych nie tylko dla konkretnych marek i modeli, ale także roczników pojazdów utrudnia składanie zamówień. Dobieranie zamienników jest wyzwaniem, a zwroty zamówionych, ale niepasujących części to chleb powszedni warsztatów i sprzedawców. Istnieje jednak kilka grup produktów, które – mimo zróżnicowania – można uznać za uniwersalne.

Piotr Kołaczek

Akumulatory

Z punktu widzenia eksploatacji pojazdu krytycznymi parametrami technicznymi akumulatorów są: napięcie znamionowe (w samochodach osobowych można przyjąć, że będzie ono wynosiło 12 V), kształt i wymiary (ograniczane dostępną w komorze silnika przestrzenią i sposobem mocowania), ułożenie elektrod (ze względu na niewielką długość przewodów połączeniowych akumulatora z biegunem dodatnim po prawej stronie nie da się zamontować w pojeździe w którym przewód „dodatni” jest po stronie lewej). Dalej mamy pojemność wyrażoną zazwyczaj w amperogodzinach [Ah] oraz maksymalny prąd rozładowania.

O czasie życia akumulatora decydują jakość wykonania oraz zastosowana technologia. Najpopularniejszymi akumulatorami rozruchowymi są wciąż akumulatory kwasowo-ołowiowe. Na rynku można spotkać kilka ich wariantów:

• MF (ang. maintenance free) – bardzo popularne akumulatory bezobsługowe z elektrolitem płynnym,

• AGM (ang. absorbent glass mat) – akumulatory z matą szklaną nasączoną elektrolitem, które są bezpieczniejsze
(np. w przypadku pęknięcia obudowy),

• akumulatory żelowe, w których elektrolit nie jest płynny.

Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w samochodzie wyposażonym w akumulator kwasowo-ołowiowy zainstalować inną, nowocześniejszą baterię – oczywiście pod warunkiem, że jej parametry eksploatacyjne będą identyczne lub lepsze.

Specjalne wymagania w zakresie akumulatorów mają samochody z funkcją start-stop, gdyż baterie do tych pojazdów muszą być przystosowane do dużej liczby rozruchów.

Żarówki

Mogłoby się wydawać, że żarówki samochodowe to części stosunkowo dobrze ustandaryzowane, ale w świecie motoryzacji słowo „standard” ma nieco inne znaczenie. Jeśli chodzi o żarówki do reflektorów (halogenowe i ksenonowe), można się doliczyć co najmniej 20 typów: H1, H3, H4, H7, H9, H11, H13, HB1, HB3, HB4, HB5, R2, D1S, D1R, D2S, D3S, D2R, D4S, D4R, S3. Do tego dochodzą zestawy konwersyjne ze świateł halogenowych na ksenonowe oraz halogenowych lub ksenonowych na oświetlenie typu LED.

Trzeba pamiętać, że w świetle polskiego prawa drogowego konwersje w zakresie oświetlenia samochodowego są niedopuszczalne, a samochód po ewentualnej zmianie oryginalnego źródła światła na żarówki typu LED nie powinien przejść badań technicznych. Z drugiej strony jest to rynek z bardzo dużym potencjałem i przyszłością, gdyż kiedyś najpewniej problem przepisów i homologacji zostanie rozwiązany.

Aby pokazać, jak bardzo zróżnicowane rozwiązania stosują producenci retrofitów, wystarczy wymienić choćby: warianty z chłodzeniem biernym i aktywnym, z modułem zasilania wbudowanym lub zewnętrznym oraz z dodatkowymi czujnikami temperatury. Do tego dochodzą różne rodzaje konstrukcji diod LED.

Nie zapominajmy także o innych żarówkach, które można nazwać „pomocniczymi”: do oświetlenia wnętrza, bagażnika, kierunkowskazów, a także do świateł cofania, przeciwmgielnych itd. Wiele z nich działa bez zarzutu przez cały okres eksploatacji samochodu, czasem jednak wymagają one wymiany.

Przy wyborze żarówek zwracajmy uwagę przede wszystkim na deklarowaną przez producenta jasność świecenia i spodziewany okres eksploatacji. Pamiętajmy, że choć źródła światła nie mają części ruchomych (może z wyjątkiem aktywnego chłodzenia retrofitów LED), to drgania i udary towarzyszące normalnej eksploatacji pojazdu skracają ich żywotność. Dzieje się tak m.in. dlatego, że delikatne elementy (np. żarnik wolframowy), mimo że są podwieszane w bardzo wyrafinowany sposób, mogą się zerwać pod wpływem przeciążenia.

Pamiętajmy też, że żarówki są wytwarzane w długich seriach, więc ich parametry są stosunkowo powtarzalne. Jeśli więc swój żywot zakończyła żarówka w lewym reflektorze, to można podejrzewać, że żarówkę w prawym reflektorze wkrótce czeka to samo. Jeśli naprawiamy samochód, który ma ruszyć w dłuższą trasę, warto rozważyć jednoczesną wymianę obu żarówek, nawet jeśli jedna z nich wciąż jest sprawna.

Pióra wycieraczek

Najważniejsze parametry piór wycieraczek to długość każdego z nich (wiele samochodów ma wycieraczki asymetryczne) oraz sposób mocowania. Jeśli chodzi o te ostatnie, inwencja producentów wprawia w zdumienie. W popularnych wycieraczkach, stosowanych we współczesnych samochodach, mamy następujące typy mocowań: A, A1, A2, A3, A4, B, B1, C, C1, D, E, E1, EX, F, G, K, U. Producenci rozwiązują problem kompatybilności na kilka sposobów: produkują pióra w bardzo wielu odmianach, a każda z nich pasuje do niewielkiej liczby samochodów. W często spotykanych piórach uniwersalnych spotyka się adaptery umożliwiające montaż wycieraczek wyposażonych w wiele typów mocowań.

Zatowarowanie sklepu czy warsztatu tylko najczęściej spotykanymi piórami oznacza zakup co najmniej kilkunastu rodzajów produktów. Jeśli mają one pochodzić od jednego producenta, warto kierować się stosunkiem ceny do jakości.

Jakość piór zależy od sposobu i precyzji wykonania, szczególnie połączenia części gumowej z metalową. Tak samo ważna jest jakość gumy: jej zdolność dopasowania się do krzywizny szyby, odporność na ścieranie, jak najmniejszy współczynnik tarcia. Pióra powinny zachowywać swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur: od ok. -30°C do ok. 50°C.

Producenci zalecają wymianę piór wycieraczek dwukrotnie w ciągu roku (np. łącznie z wymianą opon). Dobrze jest jednak sprawdzać stan i skuteczność działania wycieraczek przy każdym przyjęciu lub wydawaniu pojazdu z serwisu.

Płyny eksploatacyjne

Producenci pojazdów z reguły zalecają stosowanie płynów eksploatacyjnych konkretnych producentów. Takie zalecenia niewątpliwie mają wymiar marketingowy i ułatwiają sprzedaż produktów. Powstaje zatem pytanie: czy dwa produkty (np. płyn hamulcowy lub olej silnikowy) pochodzące od różnych producentów, ale zgodne z tym samym zestawem norm, mogą się różnić aż tak bardzo? Tego do końca nie wiemy, niemniej jednak za niezbędne minimum ostrożności przy doborze zamienników należy uznać dopasowanie podstawowych parametrów danego płynu eksploatacyjnego i jego przeznaczenia. W przypadku oleju silnikowego będzie to lepkość zimowa i wysokotemperaturowa oraz zalecenie stosowania w silnikach określonego rodzaju (benzynowe, wysokoprężne, z turbodoładowaniem, z wtryskiem itp.).

Osobna kwestia to zaufanie do producenta. Można założyć, że żaden z dużych koncernów nie zaryzykuje wprowadzenia na rynek produktu wyraźnie gorszej jakości niż konkurencyjne odpowiedniki. M.in. z tego względu zaufanie do producenta płynu eksploatacyjnego wydaje się być jednym z kryteriów najczęściej branych pod uwagę przy podejmowaniu decyzji zakupowych.

Szeroka oferta części uniwersalnych marki Starline dostępna jest w sklepie internetowym:
www.sklep.elitpolska.pl