Różnią się one jakością wykonania, trwałością i ceną. Różnice te wynikają z zastosowanych materiałów, specyfiki i energochłonności procesu produkcyjnego, a przede wszystkim z jakości wykonania. Od pewnego czasu klienci zwracają uwagę także na jeszcze jedną cechę części i materiałów eksploatacyjnych: ich wpływ na środowisko naturalne.

Klocki hamulcowe

W przypadku części układu hamulcowego środowisko jest obciążane zarówno przez produkcję (pozyskanie surowców, przetwarzanie do półproduktów, wytwarzanie finalnego produktu), jak i podczas eksploatacji. Elementy cierne, zużywając się, wytwarzają pył, który jest obecny w powietrzu oraz na nawierzchni dróg. Jego ziarna mają średnicę mniejszą niż 2,5 mikrometra, co oznacza, że łatwo dostają się do płuc, a następnie przenikają do krwi. Podobny charakter i wpływ na organizm mają drobiny powstające przy ścieraniu się opon.

Tego problemu nie można się pozbyć bez zmiany zasady działania hamulców, ale pylenie można ograniczyć, modyfikując skład masy, z której produkowana jest okładzina cierna. Nowoczesne klocki i tarcze hamulcowe są konstruowane z myślą o redukcji pylenia. W tym celu podjęto próby zastąpienia tradycyjnych materiałów ciernych powłokami ceramicznymi. Efekty są obiecujące – skuteczność i trwałość klocków produkowanych w nowej technologii są zadowalające. Problemem jest cena: klocki ceramiczne są zdecydowanie droższe od tradycyjnych. Różnicę można zauważyć, obserwując powierzchnię felg, zwłaszcza aluminiowych. Pył z klocków gorszej jakości osadza się na nich dużo szybciej niż po montażu nowoczesnych klocków.

Tarcze

Tarcze hamulcowe są wymieniane rzadziej niż klocki. Niektóre warsztaty proponują klientom usługę przetaczania tarcz, ale przy cenach rzędu 200–400 zł za komplet mogą być one nieopłacalne, zwłaszcza że do wielu aut w podobnej cenie można kupić fabrycznie nowe tarcze. Przetaczanie jest opłacalne wtedy, gdy uda się zachować minimalną, zalecaną przez producenta grubość tarczy, a zamienniki są bardzo drogie.

Przy okazji wymiany tarcz wielu klientów decyduje się na wprowadzenie pewnych modyfikacji, np. zamontowanie tarcz wentylowanych (a niekiedy ceramicznych) zamiast tradycyjnych – stalowych. Ma to znaczenie w przypadku samochodów cięższych, z silnikami o dużej mocy, w których dynamiczna jazda, polegająca na częstym przyspieszaniu i hamowaniu, powoduje nagrzewanie hamulców do wysokich temperatur.

Dobierając takie zamienniki, trzeba zwrócić uwagę na wymiary, które powinny zapewnić idealną współpracę wszystkich podzespołów, ale także na masę tarczy, jej pojemność cieplną i zalecenia dotyczące klocków hamulcowych. Producent może sugerować zastosowanie wyłącznie określonego rodzaju okładzin ciernych i trzeba się do tych zaleceń dostosować.

Nie tylko części zamienne

Warsztat, który zajmuje się obsługą hamulców, w tym wymianą klocków i tarcz, powinien być wyposażony w środki ochrony dróg oddechowych przed pyłem (maseczki, respiratory), środki czystości (pasty do mycia rąk), rękawice robocze do pracy przy pojeździe oraz jednorazowe rękawice nitrylowe do wykonywania lżejszych, chociaż „brudnych” prac (np. czyszczenie tarcz i zacisków z pyłu, odtłuszczanie itp.).

Niezbędne są też materiały pomocnicze i eksploatacyjne: smary, pasty montażowe, uszczelki, osłonki do tłoczków itp. Muszą to być materiały o starannie dobranych właściwościach, przeznaczone do stosowania w układzie hamulcowym. Chodzi przede wszystkim o odporność na wysokie temperatury. Warto wspomnieć o ogólnej zasadzie dotyczącej hamulców: smarujemy tylko te miejsca, które zaleca smarować producent pojazdu i używamy do tego wyłącznie dedykowanych środków.

Zaciski

Zaciski hamulcowe, utrzymywane w dobrym stanie, czyszczone i konserwowane, mogą służyć przez długie lata. Ich żywotność w znacznym stopniu zależy od staranności mechaników wykonujących okresowe przeglądy oraz wymieniających klocki i tarcze hamulcowe.
Dokładne czyszczenie zacisków, wymiana uszkodzonych osłon gumowych, usuwanie ognisk korozji i reagowanie na pojawiające się wycieki znacznie wydłużają okres ich eksploatacji.

Takim pozornie drobnym uszkodzeniom jak pęknięcia osłony tłoka zacisku albo prowadnic trzeba się dokładnie przyglądać i usuwać je na bieżąco, wybierając części zamienne pochodzące od sprawdzonych producentów. Zaniedbania kończą się korozją, zabrudzeniem, zatarciem i zablokowaniem zacisków. Wymiana, zwłaszcza w przypadku dużych SUV-ów i samochodów luksusowych, może być kosztowna.

Tańszą opcją jest regeneracja, którą większość warsztatów może przeprowadzić we własnym zakresie. Także w tym przypadku wybieranie zestawów naprawczych wysokiej jakości, dostarczanych przez renomowanych producentów, może zaoszczędzić wiele trudu i zapewnić doskonałe efekty. Duże znaczenie mają także precyzja wykonania tłoczków i jakość uszczelnień. Dokładne spasowanie części bardzo ułatwia i przyspiesza montaż.

Zalety zestawów

Części zamienne są konfekcjonowane w różny sposób. Z punktu widzenia warsztatu najwygodniejsze są kompletne zestawy zawierające wszystkie elementy potrzebne przy montażu. W przypadku klocków do hamulców tarczowych będą to popularne „blaszki”. Dobre zestawy do hamulców bębnowych z reguły zawierają także komplet sprężyn, ponieważ te zamontowane w hamulcu zazwyczaj nie nadają się do ponownego użycia.

Podobnie wygląda sprawa z zestawami do regeneracji zacisków: powinny one zawierać wszystkie niezbędne części, włącznie z uszczelkami i osłonami gumowymi.

Inne przydatne elementy

Planując zaopatrzenie warsztatu w części zamienne, pamiętajmy także o drobiazgach, które zawsze powinny być dostępne – albo na miejscu w warsztacie, albo do szybkiego sprowadzenia z hurtowni: elastycznych przewodach hamulcowych, odpowietrznikach, zakrętkach zbiorniczków wyrównawczych oraz uszczelkach. Wielu napraw nie da się zakończyć bez wymiany tych elementów, a niekiedy brak jednego takiego drobiazgu może niepotrzebnie wydłużyć czas naprawy.

Solidni dostawcy części zamiennych dla motoryzacji zapewniają komfort właścicielom i pracownikom warsztatów samochodowych, dbając o to, aby w magazynach znajdował się zapas wszystkich, nawet z pozoru drobnych i mało istotnych części.