Piasty i łożyska są jednymi z najbardziej obciążonych podzespołów każdego pojazdu. Przenoszą obciążenia statyczne i dynamiczne, są poddawane drganiom w płaszczyźnie pionowej i poziomej. Pracują w warunkach silnego zanieczyszczenia, wysokich temperatur i przeciążeń.

Od ich stanu zależy komfort jazdy (natężenie hałasu i drgania), bezpieczeństwo (zatarcie, pęknięcie lub oderwanie powoduje gwałtowną zmianę toru jazdy pojazdu), zużycie paliwa (wzrost tarcia), a także przyspieszone zużycie innych podzespołów.

Najczęstszym uszkodzeniem, do którego dochodzi nawet podczas bardzo ostrożnej eksploatacji, jest wybicie łożyska, ale zdarzają się także inne problemy: odkręcenie lub zerwanie śrub mocujących piastę, zatarcie łożyska, odkształcenie piasty w wyniku silnego uderzenia, uszkodzenia spowodowane przez zaawansowaną korozję. Uszkodzenia piast i łożysk należy naprawiać bez zbędnej zwłoki, gdyż ich stan bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo osób podróżujących pojazdem.

Diagnostyka

Zwykle pierwszym zwiastunem problemów z łożyskiem są charakterystyczne odgłosy przypominające wycie, nasilające się wraz ze wzrostem prędkości obrotowej koła. Dysponując kamerą termowizyjną, można rozpoznać wcześniejszy objaw zużycia – nadmierny wzrost temperatury w wyniku zwiększonego tarcia. Ponieważ hałas podczas jazdy może mieć inne źródło (np. opony słabej jakości), kierowcy powinni bezzwłocznie udać się do profesjonalnego warsztatu, aby przeprowadzić dokładną diagnozę problemu.

Po podniesieniu auta trudno jest rozpędzić koło do odpowiedniej prędkości (szczególnie gdy podejrzewamy uszkodzenie na osi, która nie jest napędzana). Bardzo pomocny może się okazać stetoskop warsztatowy, dzięki któremu udaje się usłyszeć odgłosy bicia przy znacznie mniejszych prędkościach. Oczywistym dowodem zużycia łożyska jest luz obserwowany po naciśnięciu na górną lub dolną boczną część koła.
Można przyjąć, że łożyska kół po obu stronach są obciążane symetrycznie, więc powinny zużywać się w podobnym tempie. Dlatego po stwierdzeniu uszkodzenia po jednej stronie należy także uważnie przyjrzeć się łożysku po stronie przeciwnej. Jeśli jego stan budzi wątpliwości, najlepiej wymienić oba łożyska.

Przygotowanie

Przed rozpoczęciem pracy dobrze jest przejrzeć dokumentację serwisową auta i przygotować potrzebne narzędzia. W przypadku tylnej osi i piast zintegrowanych z łożyskami wystarczy klucz o odpowiednim profilu, grzechotka, hak do podwieszenia zacisku hamulca, szczotka druciana i narzędzie do oczyszczenia wewnętrznych gwintów w gniazdach śrub. Zawsze dobrze jest mieć pod ręką młotek i płyn do usuwania korozji ułatwiający odkręcanie śrub. Nowa piasta powinna być montowana przy pomocy klucza dynamometrycznego, z momentem odpowiadającym zaleceniom producenta pojazdu.

W przypadku przedniej osi trzeba przygotować narzędzia do rozłączania półośki napędowej i wymiany łożyska. Łożysko powinno być zdemontowane przy pomocy warsztatowej prasy hydraulicznej.

Demontaż

W autach z przednim napędem najłatwiejsza jest wymiana piast tylnych kół ze zintegrowanym łożyskiem. Najwięcej pracy wymagają piasty przednie, ponieważ trzeba rozłączyć wałki napędowe, zdemontować zwrotnice, wycisnąć uszkodzone łożysko i zamontować nowe.
Elementy podwozia i zawieszenia są narażone na oddziaływanie substancji przyspieszających korozję: brudu, wody, a w okresie zimowym także soli drogowej. Dlatego pierwszą czynnością powinno być oczyszczenie okolic śrub z brudu i rdzy oraz użycie penetrującego preparatu do usuwania korozji. Próba odkręcania śrub na siłę może skończyć się zerwaniem łbów, a to oznacza dodatkowe komplikacje. Po przygotowaniu śrub należy dokładnie dopasować klucz i dopilnować, żeby przylegał do łba na jak największej powierzchni; w przeciwnym wypadku łatwo o uszkodzenie łba śruby.

Po zdjęciu koła, tarczy, zacisku, piasty i ew. czujnika ABS dobrze jest obejrzeć każdy z tych elementów, poszukując śladów zużycia i uszkodzeń mechanicznych.
Na sprawdzenie zasługują też elementy układu hamulcowego, zwłaszcza klocki i tarcze oraz przewody hamulcowe elastyczne i twarde. Jeśli któraś z tych części jest zużyta albo uszkodzona, należy poinformować o tym klienta i wymienić ją na nową.

Montaż

Powierzchnie, które stykają się ze sobą, muszą być dokładnie oczyszczone z brudu, rdzy, płynów eksploatacyjnych. Odpowiednimi narzędziami do czyszczenia są szczotki druciane, włóknina, a także specjalnie przeznaczone do tego celu nasadki ścierne. Gwinty wewnętrzne gniazd śrub trzeba dokładnie oczyścić z rdzy i brudu, podobnie jak gniazdo czujnika ABS. Do montażu najlepiej użyć nowych śrub dostarczonych w zestawie z piastą. Łożysko musi być wciskane idealnie równolegle do ścianek gniazda i zabezpieczone dwoma pierścieniami Segera.

Szeroka oferta łożysk i piast kół, a także innych części zamiennych dla motoryzacji dostępna jest w katalogu marki Starline. Więcej informacji o aktualnej ofercie można znaleźć na stronie: www.elitpolska.pl/oferta/starline

Piotr Kołaczek