Dla wielu właścicieli warsztatów może być to wystarczającym powodem do zwiększenia zaangażowania w naprawy układów zawieszenia: zakupu specjalistycznych narzędzi, szkolenia mechaników, zapoznawania się z nowoczesnymi rozwiązaniami etc.

Zleceń w tej dziedzinie nigdy nie zabraknie, ale może się okazać, że nowoczesne układy (np. pneumatyczne, hydrauliczne, sterowane elektronicznie) będą zbyt skomplikowane dla części mechaników. To nisza, którą można wypełnić. Podobnie było i jest z naprawami skomplikowanych automatycznych skrzyń biegów sterowanych przez mikrokontrolery.

Objawy uszkodzeń

Sprawność i ustawienie zawieszenia wpływają na komfort i bezpieczeństwo jazdy: amortyzacje drgań, poprawę przyczepności kół, zbieżność, symetrię siły hamowania, stabilność toru jazdy, a zatem utrzymanie zawieszenia w dobrym stanie jest podstawowym warunkiem bezpiecznej eksploatacji pojazdu.

Najczęstszą przyczyną wizyty w warsztacie samochodowym (jeśli chodzi o usterki zawieszenia) są poważne uszkodzenia uniemożliwiające dalszą jazdę albo sprawiające, że jazda staje się skrajnie niekomfortowa: powypadkowe uszkodzenia wahaczy, końcówek drążków kierowniczych, pęknięcie sprężyn, uszkodzenia amortyzatorów. O wiele rzadziej zdarzają się klienci, którzy zauważają wczesne objawy uszkodzeń i chcą je usunąć, zanim rozwiną się w poważną usterkę.

Być może przyczyna leży w tym, że objawy niesprawności zawieszenia narastają stopniowo, niejednokrotnie przez dłuższy czas. Kierowca ma więc okazję, żeby się do nich przyzwyczaić i je zignorować.

Doświadczony mechanik, który wykona próbną jazdę samochodem przyprowadzonym do warsztatu z innych powodów, ma sporą szansę zauważyć pomijane przez właściciela objawy zużycia i uszkodzeń elementów zawieszenia.

Wybór części

W hurtowniach i sklepach motoryzacyjnych można spotkać części zawieszenia różniące się od siebie ceną, wykonaniem i jakością. Wśród najczęściej wymienianych elementów zawieszenia znajdują się:

• amortyzatory,
• sprężyny zawieszenia,
• przeguby kulowe,
• końcówki drążka,
• wahacze,
• przeguby osiowe,
• tuleje,
• łączniki stabilizatora,
• kompletne drążki kierownicze,
• łożyska i piasty kół.

Jakość części

Porównując części zamienne zawieszenia pochodzące od różnych producentów, trzeba zwrócić uwagę na fakt, że pracują one w wyjątkowo nieprzyjaznym środowisku. Są narażone na duże obciążenia statyczne i dynamiczne, ale także na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Mokra nawierzchnia czy obecność w wodzie i błocie pośniegowym agresywnych substancji (głównie soli) to tylko niektóre z czynników przyspieszających korozję. Podrzucane z drogi kamienie pogarszają sytuację, uszkadzając powłokę ochronną.

W takich okolicznościach szczególnie ważna jest jakość materiałów, z których wykonano części, i staranność ich zabezpieczenia oraz zastosowanie odpowiedniej liczby powłok lakierniczych. Odpryski powłoki lakierniczej czy głębsze rysy znalezione na fabrycznie nowej części praktycznie ją dyskwalifikują. Podobnie ma się rzecz z elementami gumowymi i metalowo-gumowymi. Warto zwrócić uwagę na wykończenie powierzchni i pozostawione nadlewki. Nie powinny one być zbyt duże, a w żadnym wypadku nie mogą utrudniać montażu. Elementy metalowe zaprasowane w gumie nie mogą się swobodnie poruszać, a gładzie (np. przegubów kulowych) muszą być nienaganne.

Symetryczne obciążenie, symetryczne zużycie

Niemal wszystkie części zawieszenia są symetryczne: prawa strona jest lustrzanym odbiciem lewej. Nie dotyczy to jedynie niektórych części współpracujących np. z układem kierowniczym. Symetria oznacza identyczne wykonanie i wytrzymałość oraz bardzo podobne obciążenie podczas eksploatacji.

W związku z tym uszkodzenia części zawieszenia pojawiające się po jednej stronie często zwiastują identyczne uszkodzenia po drugiej stronie. Dlatego, naprawiając zawieszenie, warto wziąć pod uwagę jednoczesną wymianę części po obu stronach, zwłaszcza jeśli przyczyną awarii nie jest stłuczka ani wypadek, tylko normalne zużycie związane z eksploatacją.

Z wymiany części po obu stronach wynikają też pewne korzyści dla komfortu i bezpieczeństwa jazdy. Jeśli po każdej stronie zamontujemy nowe elementy pochodzące od jednego producenta, unikniemy asymetrii spowodowanej przez odkształcenia związane z eksploatacją czy różnice w parametrach eksploatacyjnych (resory, amortyzatory, sprężyny).

Wiele części zawieszenia można kupić w bardzo rozsądnych cenach, dlatego rozszerzenie naprawy warto zaproponować każdemu klientowi. Dodatkową korzyścią, szczególnie przed dłuższymi wyjazdami (np. wakacyjnymi), jest zmniejszenie ryzyka awarii w drodze.

Bezpieczeństwo

Przy wymianie elementów zawieszenia trzeba pamiętać o kilku faktach i wynikających z nich zasadach. Sprężyny i amortyzatory w stanie wstępnego napięcia przechowują energię, która, uwolniona, może być niebezpieczna, dlatego wszystkie czynności związane z demontażem i montażem kolumn MacPhersona trzeba wykonywać ze szczególną uwagą, wykorzystując wysokiej jakości, bezpieczne przyrządy do obsługi sprężyn. Nie mogą one w żadnym przypadku odkształcić się ani pęknąć, bo doprowadziłoby to do ześlizgnięcia się przyrządu, wysunięcia się sprężyny i uwolnienia energii, która może spowodować poważny uraz.

Drugi fakt: na elementy zawieszenia w samochodzie podniesionym na podnośniku działa siła grawitacji, która nie jest równoważona przez nacisk na podłoże, dlatego układ sił działających na części zawieszenia jest inny niż podczas normalnej eksploatacji. Wiąże się to ze zmianą wzajemnego położenia części, w związku z czym czasami przed demontażem trzeba je podeprzeć albo podwiesić. Trzeba też pamiętać o możliwości odpadnięcia uszkodzonych elementów już po odkręceniu części śrub lub usunięciu innych elementów mocujących.

Trzeci fakt: podwozie i zawieszenie z reguły są zabrudzone. Jeśli nie zostaną one oczyszczone przed naprawą, łatwo przeoczyć uszkodzenia, nawet te poważniejsze, jak niezupełne pęknięcie sprężyny, naderwane wsporniki itp. Poza tym bród, złuszczony lakier lub konserwacja mogą zostać poderwane przy próbie odkręcenia śrub kluczem pneumatycznym. M.in. z tego względu prace przy elementach zawieszenia powinny być wykonywane w okularach ochronnych.

 Piotr Kołaczek

Szeroka oferta elementów układu zawieszenia marki Starline dostępna jest w sklepie internetowym LKQ ELIT:

www.sklep.elitpolska.pl