Demontując skrzynię biegów w celu wymiany sprzęgła, często nie zastanawiamy się, jak wielką rolę pełnią małe części ustalające, np. tuleje prowadzące. Na przykładach pokażemy, jaki wpływ mają te niewielkie elementy na działanie koła dwumasowego.

Jeżeli pojawiają się stuki z układu przeniesienia napędu podczas pracy silnika na biegu jałowym, najczęściej obwiniamy za to jego tłumik, czyli DKZ. Doszukujemy się problemu w zbyt dużym luzie – zarówno krawędziowym, jak i w kącie swobodnego obrotu, nawet jeżeli jest to nowa część, co z punktu widzenia producenta OE jest sytuacją absurdalną. Jednocześnie zapominamy, jak środowisko pracy tego elementu wpływa na jego poprawne działanie. Otóż, maksymalna odchyłka liniowości pomiędzy wałem korbowym a wałkiem sprzęgłowym nie może przekraczać 0,5 mm. Czy podczas montażu skrzyni biegów jesteśmy pewni, że z taką dokładnością złożyliśmy ze sobą oba elementy? Czy jesteśmy w stanie to zmierzyć? Niestety nie! Powstaje zatem pytanie: jak temu zaradzić? Podstawowa zasada brzmi: tuleje prowadzące muszą być na miejscu, w niektórych rozwiązaniach muszą być one odpowiednio ustawione i muszą być w stanie idealnym! Tylko one są w stanie spełnić wymóg odchyłek konstrukcyjnych. Jakakolwiek ich deformacja lub uszkodzenie będzie powodem dalszej niesprawności układu.

Problem

„Stuki” na biegu jałowym to powód, dla którego wielokrotnie demontowana była skrzynia biegów Toyoty. Po wciśnięciu pedału sprzęgła niepożądane odgłosy znikają. Diagnoza stetoskopem technicznym wykazuje na hałas ze skrzyni biegów. Po sprawdzeniu stwierdzono, że wszystkie luzy technologiczne koła są w normie. Co więc jest przyczyną?

Fot. 1. Dopuszczalna odchyłka nieliniowości.

Fot. 2. Uszkodzona tuleja prowadząca.

Fot. 3. Koło zamachowe LuK 415 0782 10. Toyota Avensis T27.

Fot. 4. Uszkodzona tuleja prowadząca.

Fot. 5. Odpowiednio ustawiona tuleja prowadząca w bloku silnika. Grupa PSA

Rozwiązania

Na fotografiach 2. i 4. widzimy tuleje ze skrzyni biegów opisywanej Toyoty Avensis T27 2,0 D4-D. Jedynym powodem, dla którego bieg jałowy nie był wyciszony, były uszkodzone tuleje prowadzące, a nie, jak pierwotnie sądzono, „nadmierny” luz DKZ.

Inne formy tulei prowadzących

W przypadku samochodów grupy PSA stosowane są tuleje sprężyste. Obowiązkowo trzeba je ustawiać w odpowiedniej pozycji, tj. nacięciem na godzinę 6.00. Zapewni to cichą pracę koła zamachowego oraz optymalną żywotność sprzęgła.

Więcej praktycznych informacji można znaleźć na portalu dla mechaników: WWW.REPXPERT.PL

Kacper Zabłocki
Schaeffler